HIER klikken voor het fotoalbum.

Het oudste zwembad van Antwerpen (1933) bevindt zich in de Veldstraat en is een prachtig voorbeeld van art-deco architectuur in Antwerpen. "De Veldstraat" maakte niet alleen naam als zwembad, de instelling was vooral bekend bij Antwerpenaren die thuis niet over een bad of douche beschikten. Zij konden - doorgaans voor een wekelijkse algemene wasbeurt - in de Veldstraat terecht in publieke baden. Het ontwerp van dit overdekte "zwemdok" werd opgemaakt door ingenieur Joseph Algoet, stadsbouwmeester Emile Van Averbeke begeleide het project op stilistische vlak. Dit zwembad, in art-décostijl, was uiterst modern voor zijn tijd. De schitterende badzaal met prachtige wandtegels en mooie granitovloeren had niet alleen een zeer vooruitstrevende hetelucht-ventilatie, maar ook een verplichte doorgang door de voetbaden en douches voor de zwemmers. De werken werden door de "de Compagnie Anversoise de Travaux" aangevat in 1931. Na 2 jaar werd op 9 juli 1933, het zwembad plechtige geopend.



.

De Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed:
Stedelijk Zwembad Veldstraat
(Synchronisatie databank beschermde monumenten 2008)

.

Omdat destijds hoogwaardige bouwmaterialen werden gebruikt, is dit prachtige gebouw nog voor bijna tachtig procent in de originele staat. Dit is niet alleen goed nieuws, het maakt tegelijk de restauratie extra complex omdat zeer veel materiaal kan gerecupereerd worden. Om de kostprijs te drukken zal op sommige punten met kopiemateriaal gewerkt worden (vb bepaalde tegels uit het basin) De glas-in-loodramen krijgen een conservatiebehandeling en een aantal verdwenen panelen zullen opnieuw gereconstrueerd worden. In de bovenramen, ter hoogte van de gaanderijen op de eerste verdieping, worden de huidige ramen vervangen door replica's van de oorspronkelijke raamconstructies. Daarin zal terug midden-geel structuurglas aangebracht worden, waardoor de ruimte opnieuw in een "gouden licht" zal baden. Onder de kuip wordt een badencomplex met kruidenbaden, een oosters vuurbad en een ijsbad gebouwd. Het badenhuis groeit zo uit tot een vrijetijdscentrum en een ontmoetingsplaats voor de Antwerpenaar. De cafetaria wordt heringericht en de turnzaal wordt opengesteld voor de buurt om dans, yoga of gymnastiek te beoefenen. In het kader van de Publiek-Private Samenwerking werden de werken gegund aan "Sportoase Veldstraat NV". De totale bouwkost bedraagt 12.277.190 euro. Sportoase zal het zwembadcomplex niet alleen renoveren en restaureren, maar ook onderhouden en uitbaten. Dit voor een periode van dertig jaar. Het zwembad moet de tarieven van de overige stedelijke zwembaden hanteren. De nieuwe hamam en de stoombaden zullen door scholen of groepen aan een lager tarief kunnen worden bezocht dankzij een subsidie van de stad. Sportoase moet daardoor zo'n drieduizend personen aan een lager tarief binnenlaten.

.

Sinds april 2006 stond het mooiste zwembad van Antwerpen in de steigers. 'We hebben dit complex uit 1933 zo getrouw mogelijk willen restaureren', zegt Hans Klomp, de Nederlander die 'de Veldstraat' voor het Belgische bedrijf Sportoase uitbaat. Een onverwacht opgedoken vals plafond en het mysterieus gestegen grondwaterpeil zijn maar enkele hindernissen waarmee het bouwteam geconfronteerd werd. Hierdoor sleepten de werken drie jaar aan en steeg ook het prijskaartje mee.

De bouwplannen van destijds bleken lang niet altijd betrouwbaar', verklaart Klomp. 'Zo hebben we de vloer serieus moeten verstevigen omdat die te weinig draagkracht had. Voor de restauratie van de originele elementen zoals het loodglas, de tegels en radiatoren hebben we specialisten in oude bouwtechnieken uit heel Europa, tot zelfs de Verenigde Staten toe moeten inschakelen.'

'Een inspecteur van Monumenten en Landschappen heeft hier bij manier van spreken zijn bed gemaakt om toezicht te houden op de werken. Ondanks het getoonde respect voor het verleden, voldoet dit complex aan alle hedendaagse normen inzake leefmilieu, hygiëne en comfort, al werden die moderne technieken vaak vakkundig verstopt. '

Het grote zwembad kreeg z'n oorspronkelijk zeegroene tegels, lange balkons en prachtige granietstenen vloeren en tribunes terug. Door de gekleurde glas-in-loodramen en gele wanden is de sfeer helemaal anders dan in gelijk welk ander openbaar zwembad, waar ongezellig blauw en kunstlicht de toon zetten.
Hans Klomp: 'Het opnieuw samenstellen van de glasramen vergde heel wat puzzelwerk, zeker omdat bleek dat bij vorige herstellingen stukken glas van verschillende ramen door elkaar waren gesukkeld. We werden wel vaker verrast. In de refter voor het personeel kwam van onder dikke lagen verf onverwacht het originele art-decolijnenspel naar boven. En op het dak vonden we kogelinslagen terug daterend van het einde van de Tweede Wereldoorlog.'

"Zwemoase van art deco" Bron: Nieuwsblad 27/03/2009

.

Geselecteerd voor de short list ...
Monumentenprijs voor sacristie, eik of zwembad?

.

Het zwembad- en stoombadencomplex ‘De Veldstraat’ is de ultieme winnaar van de Vlaamse Monumentenprijs 2009 en ontvangt een geldprijs van 15.000 euro.

Dat maakte Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois zondag bekend tijdens het jaarlijkse Slotfeest van Open Monumentendag in Grimbergen. Het zwembad aan de Veldstraat is het oudste bewaard gebleven zwembad van de stad Antwerpen. Met de renovatie en restauratie van ‘De Veldstraat’ wint een prachtvoorbeeld van een functioneel en architecturaal geslaagde herbestemming.
De minister kent de Monumentenprijs elk jaar (dit jaar al voor de 16de keer) toe aan een privé- of overheidsinitiatief met bijzonder belang of belangrijke verdiensten op het vlak van monumentenzorg, landschapszorg of archeologie. “Met de Vlaamse Monumentenprijs wil ik de zorg voor onroerend erfgoed in de kijker zetten“, legt Vlaams minister Bourgeois uit. “We moeten het talrijk waardevol Vlaams erfgoed goed behandelen en bewaren, maar meteen ook zo goed mogelijk ontsluiten en een publieke functie geven.” Dit weerspiegelt zich duidelijk in de winnaar van de Monumentenprijs 2009. “De Veldstraat toont perfect aan hoe je erfgoed kan opwaarderen en het een nieuwe, hedendaagse maatschappelijke rol geven”, zegt minister Bourgeois. Het art-decogebouw uit 1933 bestond oorspronkelijk uit een zwembad met kleedcabines en een badhuis met 24 badkamers. Het gebouw werd in 1998 beschermd als monument. Zeven jaar later ging het dicht, omdat het zwembad niet voldeed aan de Vlaremnormen. Bij de renovatie werden het zwembad, de kleedkamers en een deel van de badkamers in hun oorspronkelijke staat hersteld. De vroegere technische ruimtes, de wasserij en de conciërgewoningen kregen een nieuwe bestemming. Ze bieden nu onderdak aan een hammam of oosters badhuis, een badenhuis (met onder meer twee kruidenbaden, een koud dompelbad en een heet waterbad), een turn- en danszaal, en een brasserie. Het complex vervult ook een belangrijke recreatieve en sociale functie. De inwoners van de Stuyvenbergwijk kunnen er niet alleen zwemmen, door de restauratie van de badkamers kreeg de traditie van lichaamsverzorging een voortzetting. En de hammam fungeert als bindmiddel in een multiculturele buurt.
Voor de Vlaamse Monumentenprijs 2009 waren er 64 kandidaten. Uit de lijst van genomineerden koos de Vlaamse Regering, op eensluidend advies van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen , voor elke provincie één laureaat. De vijf laureaten krijgen elk 2.500 euro. ‘De Veldstraat’ krijgt daar als ultieme winnaar nog eens 12.500 euro bovenop. De officiële bekendmaking van de Monumentenprijs 2009 vindt zondag 20 september plaats tijdens het avondprogramma van Slotfeest van Open Monumentendag in Grimbergen.


Bron: Zwembad ‘De Veldstraat’ in Antwerpen wint Vlaamse Monumentenprijs 2009 -
Geert Bourgeois, Viceminister-president en Vlaams minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand

.

.