Johanna, bijgenaamd de Waanzinnige, in het Spaans: Juana la Loca (° Toledo 6 november 1479 - Tordesillas 12 april 1555), was een dochter van de Katholieke Koningen Ferdinand en Isabella, en een oudere zus van Catharina van Aragon. Zij was de moeder van keizer Karel V van het Heilige Roomse Rijk.

Johanna huwde op 20 oktober 1496 met Filips de Schone in de Sint-Gummaruskerk in Lier. Na de dood van een aantal familieleden, haar enige broer Johan, haar oudste zus koningin Isabella van Portugal en dier zoon Miguel werd zij in 1502 door de Cortes erkend als troonopvolgster van de Spaanse koninkrijken Kastilië en Aragon. Na haar moeders dood in november 1504 werd ze koningin van Kastilië, maar bleek ongeschikt om te regeren. Deze taak werd waargenomen door haar vader Ferdinand en daarna voor korte tijd door haar man Filips.
Reeds tijdens haar verblijf in de Nederlanden, toen zij haar echtgenoot Filips achterna gereisd was, vertoonde Johanna tekenen van onevenwichtig gedrag, maar toen Filips in september 1506 stierf raakte zij geestelijk volledig de weg kwijt. Zijn lijk werd gebalsemd en in een loden kist gelegd, die Johanna in haar slaapkamer liet plaatsen. Elke ochtend liet ze de kist openen in de hoop dat Filips tot leven zou zijn gekomen. Ook als zij op reis ging nam ze het lijk van haar echtgenoot met zich mee. Uiteindelijk werd Johanna krankzinnig verklaard en haar vader, Ferdinand, wist haar ervan te overtuigen dat Filips moest worden begraven. Ze werd opgesloten in een kasteel te Tordesillas, waar zij ook verbleef tijdens het bewind van haar zoon Karel V (in Spanje Karel I), die haar koel en liefdeloos behandelde. Tijdens een opstand in Kastilië in 1520 werd zij een ogenblik door de steden als koningin erkend, maar toen de opstand nog hetzelfde jaar werd onderdrukt, bleef zij voorgoed in dezelfde vesting opgesloten. Zij leefde nog heel lang in totale afzondering, tot zij er in 1555 overleed. Officieel is ze steeds koningin van Kastilië gebleven.

Johanna en Filips de Schone hadden zes kinderen:
* Eleonora (1498-1558), koningin van Portugal (door haar huwelijk met Emanuel I) en ...Frankrijk (door haar tweede huwelijk met Frans I van Frankrijk)
* Karel V (1500-1558) keizer van het Heilige Roomse Rijk en koning van Spanje
* Isabella (1501-1525), koningin van Denemarken door haar huwelijk met Christiaan II
* Ferdinand I (1503-1564), keizer van het Heilige Roomse Rijk
* Maria (1505 1558), koningin van Hongarije door haar huwelijk met Lodewijk II
* Catharina (1507-1578) koningin van Portugal door haar huwelijk met Johan III

___

Om deze schitterende heilige te zien heb je een goede verrekijker nodig! Je zal haar vinden in het hoogkoor van de Brusselse Sint-Goedelekathedraal. Ze is een beetje té schoon, té perfect ... haar donateur mag dan wel uit het eerste kwart van de 16de eeuw dateren, deze Heilige-Margaretha is "slechts" 19de-eeuws.

___

Bij de restauratie van de 16de-eeuwse glas-in-loodpanelen uit het hoogkoor van de Brusselse Sint-Goedelekathedraal kwamen we tot de vaststelling dat in twee heraldische panelen, in de originele kleine blauwe wapenschildjes, gaatjes (Ø 1cm) waren aangebracht (boven).

Deze techniek is opmerkelijk omwille van de technische moeilijkheidsgraad. Het was veel eenvoudiger geweest om plaqué-glas* te gebruiken, wat reeds bestond vanaf de 13de eeuw. Mogelijkerwijze betreft het hier een zogenaamd "meesterstuk", waarbij de glazenier-in-opleiding zijn vaardigheid moest bewijzen. (In de zin van: "Men neme een stuk glas van acht bij acht centimeter en vier millimeter dik, daarin make men vier gaatjes één centimeter elk." Zonder diamantboor krijgt ook de hedendaagse glazenier daarvan het zweet in de handen.)
De latere restauraties zijn elk getuigenissen van hun tijd, de 19de-eeuwse wapenschildjes werden met zuren uitgeetst in plaqué-glas (links en rechts). Die uit de 20ste eeuw werden geboord met een holle diamantboor of uitgeslepen met een ander diamantwerktuig (midden). Wellicht in het midden van de vorige eeuw waren op de kalibers met de gaatjes doublureglaasjes geplaatst, hiertussen was in de loop der tijd vuil opgehoopt. De behandeling beperkte zich tot het afnemen van deze doublureglaasjes, de doublure inwendig te reinigen en vervolgens de doublure terug af te sluiten.

* plaquéglas is een glassoort die uit twee of meer verschillende kleurlagen bestaat.


___